Bardzo częstą praktyką wśród wierzycieli w ramach upadłości konsumenckiej jest zaskarżanie postanowień o umorzeniu zobowiązań bez ustalania planu spłaty wierzycieli, a i zdarza się, że plan spłaty ocenią jako zbyt łaskawy dla dłużnika. Czasem mam wrażenie, że zażalenie wnoszone jest „dla zasady”, niezależnie od okoliczności sprawy. W szczególności jeden z banków (którego nazwy z oczywistych względów przytoczyć nie mogę) skarży każde niemal orzeczenie kończące postępowanie.
Brak jednolitej linii orzeczniczej, a także stojące w sprzeczności stanowiska wyrażane w doktrynie czynią niezwykle istotnym rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2019 r. w sprawie o sygn. akt III CZP 76/18. W przedmiotowej sprawie Sąd Najwyższy zmierzył się z zagadnieniem prawnym wniesionym przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu: Czy termin do wniesienia zażalenia na postanowienie o ustaleniu planu spłaty wierzycieli upadłego będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej dla wierzyciela rozpoczyna bieg od dnia ogłoszenia na posiedzeniu jawnym w tym przedmiocie postanowienia, czy też od dnia doręczenia odpisu tego postanowienia zgodnie z art. 491[14] ust. 2 zd. pierwsze p.u.?
Podejmując uchwałę w tzw. składzie trójkowym, Sąd Najwyższy wskazał wprost, iż termin do wniesienia zażalenia na postanowienie o ustaleniu planu spłaty wierzycieli upadłego wydane na posiedzeniu jawnym, biegnie od dnia ogłoszenia.
W ustnym uzasadnieniu, Sąd Najwyższy wskazał, iż doręczenie o którym mowa w art. 491[14] ust. 2 p.u. ma charakter wyłącznie informacyjny. Fakt, że ustawodawca w jednym przepisie zawarł zarówno obowiązek doręczenia postanowienia o ustaleniu planu spłaty, jak i możliwość wniesienia zażalenia, nie powinien wyłączać zastosowania zasad ogólnych, a jedynie wynika z niedoskonałości ustawodawczej.
Biorąc pod uwagę istotne rozbieżności w stosowaniu przepisów regulujących zagadnienie, stanowisko Sądu Najwyższego powinno doprowadzić do ujednolicenia praktyki w tym względzie – termin do wniesienia zażalenia na postanowienie o ustaleniu planu spłaty wierzycieli upadłego wydane na posiedzeniu jawnym, biegnie od dnia ogłoszenia. Z punktu widzenia wierzyciela, należy zatem pilnie zwracać uwagę na bieg terminów, aby nie spóźnić się ze złożeniem zażalenia.
Konrad Forysiak
