Jak ogłosić upadłość konsumencką nie posiadając środków do życia?

Jak ogłosić upadłość konsumencką nie posiadając środków do życia?

Pochylając się nad problemami osób zdecydowanych na upadłość konsumencką oprócz kwestii prawnych dostrzec można powtarzający się problem praktyczny w postaci całkowitego braku środków dłużnika. Potwierdza to zarówno nasza codzienna praktyka, jak i liczne komentarze na portalach społecznościowych: „jak mam zapłacić za wynagrodzenie Kancelarii, skoro sam nie mam pieniędzy” czy „gdyby stać mnie było na wynajęcie kancelarii to nie ogłaszałbym upadłości ale zapłacił wierzycielowi”.

Zgodnie z nowymi przepisami koszty sądowe zostały obecnie obniżone na tyle, że opłata 30 zł od wniosku o ogłoszenie upadłości nie stanowi obecnie dla nikogo problemu. Pojawia się on w przypadku dylematu dotyczącego skorzystania z usług profesjonalnego pełnomocnika i pokrycia jego wynagrodzenia.

Oczywiście dłużnik dłużnikowi nierówny, bowiem całkowicie różni są dłużnicy jak też i różne upadłości. Każda z nich to zupełnie inna historia, a co za tym idzie inne czynności do podjęcia w sprawie. Prowadzimy sprawy zarówno osób z „niewielkim” zadłużeniem rzędu kilku – kilkuset tysięcy złotych, ale również takie gdzie wszystkie zobowiązania sięgają kilkudziesięciu milionów. Za nami także pierwsze sukcesy w postaci ich umorzenia zobowiązań bez ustalania planu spłaty. Można? Jak najbardziej.

Pytanie brzmi czy dana osoba byłaby w stanie bez pomocy profesjonalnego pełnomocnika przeprowadzić od początku do końca postępowanie upadłościowe. Nie twierdzę, że to niemożliwe. Ale na pewno nie jest łatwe.  Jaką wiedzę na temat procedur upadłościowych osób fizycznych ma mieć osoba, która prawnikiem nie jest, kiedy zdarza się, że i profesjonalni pełnomocnicy, którzy np. akurat w prawie upadłościowym się nie specjalizują, mogą mieć z upadłością konsumencką pewne problemy?

Często dłużnik wie bardzo niewiele na temat samego wniosku i postępowania. Jeszcze gorzej, jeżeli  wiedza ta oparta jest  na zasadzie „wiem jak to zrobić, bo sąsiadka Pani Haliny miała kiedyś taką sprawę”, albo „wnuczek studiuje prawo i wie jak to zrobić”.

Tu konieczna jest wiedza i pewność, by Klient i tak już pokrzywdzony przez życie dodatkowo nie stracił na złożonym wniosku o ogłoszenie upadłości.

Doskonale rozumiem problemy osób ledwo wiążących koniec z końcem. Dla nich wydatek choćby tysiąca złotych przekracza możliwości budżetowe. Niewykluczone, że osoba w miarę rozgarnięta będzie w stanie sama przygotować wniosek i przejść przez proces upadłości z tarczą. Jest to możliwe w przypadku mniej skomplikowanych postępowań. Ale co jeśli coś pójdzie nie tak? Czy warto ryzykować? Jakie są zagrożenia?

Otóż jest ich mnóstwo. Weźmy na przykład przeoczenie momentu rozpoczęcia obowiązku wykonywania planu spłat, które może skutkować utratą szansy na oddłużenie (w razie niewykonywania przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli sąd z urzędu albo na wniosek wierzyciela, po wysłuchaniu upadłego i wierzycieli objętych planem spłaty wierzycieli, uchyla plan spłaty wierzycieli), niewydanie syndykowi składników majątku czy dokumentów (jeżeli upadły nie wskaże lub nie wyda syndykowi całego majątku, niezbędnych dokumentów lub w inny sposób nie wykonuje ciążących na nim obowiązków, sąd, z urzędu albo na wniosek syndyka lub wierzyciela, po wysłuchaniu upadłego, syndyka, a w razie potrzeby także wierzycieli, umarza postępowanie). Sąd co prawda może uznać, że uchybienie przez upadłego ciążącym na nim obowiązkom nie jest istotne lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi, ale przyznają Państwo, że nie warto tu ryzykować. Umorzenie postępowania z przyczyn innych niż na wniosek dłużnika skutkuje brakiem możliwości złożenia kolejnego wniosku przez następne 10 lat co pewnie w większości przypadków wiązać będzie się z całkowitym brakiem możliwości oddłużenia, bo kto będzie miał cierpliwość by czekać na to kolejną dekadę. Ponadto często dłużnicy niebędący prawnikami nie znają swoich uprawnień w postępowaniu, jak choćby możliwości zaskarżania postanowień czy uprawnienia do wystąpienia o przyznanie kwoty na czynsz najmu w przypadku sprzedaży ich domu w postępowaniu. Niekiedy samodzielnie nie wiedzą jak prawidłowo sformułować pismo procesowe (choć sąd często wzywa takie osoby do sprecyzowania ich żądania).

Uważam zatem, że osoby które naprawdę czują się na siłach mogą spróbować działać w kwestii upadłości samodzielnie, a sprawy bardziej zawiłe lub też takie gdzie Klienci nie są w stanie bądź też nie chcą sami ich prowadzić powierzyć profesjonalistom. Nie można zatem stwierdzić, że dłużnicy pozostawieni zostali sami sobie. Warto np. wskazać, że od niedawna istnieje możliwość pozyskania nieodpłatnej pomocy prawnej przez osoby ubogie (szczegółowe informacje na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości https://ms.gov.pl/pl/dzialalnosc/darmowa-pomoc-prawna/).

Konrad Forysiak